Thơ Nguyễn Duy Yên - Đoàn Kim Vân

CÁC TÁC PHẨM CHÍNH

TIẾNG LÒNG, in chung, NXB Văn hóa - Thông tin,1997
DẶM ĐỜI, in chung, NXB Văn học, 2001
CHÂN TRỜI MỚI, in chung, NXB Văn học, 2003
BIỂN ĐỜI, in chung, NXB Văn học, 2008
TUYỂN TẬP THƠ, in chung, NXB Văn học, 2010
MÊNH MANG... XUÂN, Nguyễn Duy Yên, NXB Văn học, 2009
MỘT THOÁNG HƯƠNG XƯA, Nguyễn Duy Yên, NXB Hội Nhà Văn, 2010
NGƯỢC DÒNG THỜI GIAN, Đoàn Kim Vân, NXB Văn học, 2008
MÙA HOA NHÃN, Đoàn Kim Vân, NXB Văn học, 2010
MUÔN NẺO ĐƯỜNG THƠ, Nguyễn Duy Yên, NXB Văn học, 2012
TÂM HỒN TÔI, Đoàn Kim Vân, NXB Văn học, 2003

Thứ Ba, 18 tháng 6, 2013

Ảnh Internet

CHÙM THƠ (trích trong tập Lăng Kính thơ)

TÂM HỒN TÔI

Lòng còn gửi lại chút này
Tình thơ lai láng mà say hương đời
Trăm năm ra khỏi cõi người
Tâm hồn tôi vẫn sáng ngời niềm tin.

NỖI NHỚ

Nhớ nhau thì nhớ hôm nay nhé
Có lệ rung rưng nặng khối tình
Trống trải lòng em khi tiễn biệt
Đường chiều in mãi bóng hình anh.

CHIỀU TIỄN BIỆT

Đường vắng chiều tà rợp bóng cây
Tiễn nhau nhớ mãi quãng đê này
Hàng tre soi bóng bên sông vắng
Bịn rịn đôi lòng trong phút giây.

DÒNG SÔNG NỖI NHỚ

Sông kia ai nối nhịp cầu
Người đi để nhớ để sầu cho ai
Nắng chiều nhàn nhạt dần phai
Trông theo dòng nước nhớ hoài xa xăm.

HỒN QUÊ

Nhớ con sông nhớ những chiều
Con đê vắng mấy xóm nghèo bên sông
Đường xanh rợp bóng nhãn lồng
Lớn lên bởi có tấm lòng quê hương.

Đoàn Kim Vân
(2013)

Thi đàn Việt Nam

CHÙM THƠ

Ảnh Internet

CHÙM THƠ
(Trích trong tập Lăng kính thơ)

THĂM QUÊ

Tôi về tìm lại hương xưa
Trải bao năm tháng nắng mưa dãi dầu
Nhớ mùa nhãn nhớ hương cau
Chợ phiên nhóm họp con tàu ngược xuôi.

TRÊU NGƯỜI HÀNG XÓM

Bướm ong say nhị hoa tươi
Say thơ cũng muốn sang chơi vườn hồng
Yêu thì biết có hay không
Thôi thì cứ để nhớ mong một thời.

TIỄN EM

Thôi nhé mai ngày gặp lại nhau
Nét xuân mong giữ được nguyên màu
Thời gian đâu biết ngưng chờ đợi
Nước chảy xuôi dòng thoáng bóng câu.

QUÊN (Tặng em gái Xuân Quỳ)

Hiên ngang như dáng cây Tùng
Bạn bè sớm tối vui cùng nước non
Quên đi bao nỗi u buồn
Tháng ngày thanh thản gửi hồn vào thơ.

THƯƠNG NHỚ

Bên dòng sông Luộc quê tôi
Thơm mùa hoa nhãn có người tôi thương
Trai thời loạn ở chiến trường
Gái say lao động ruộng nương cấy cày.

Đoàn Kim Vân
(2013)

Thi đàn Việt Nam

TRĂNG LÊN (DUY YÊN)

Ảnh Internet

  TRĂNG LÊN

Trời cao thăm thẳm gió hây hây
Nhấp nhánh sao đêm mọc phủ dầy
Trăng hiện dần lên soi sáng tỏ
Mơ màng hạ giới giấc nồng say.

  NẮNG HẠ

  Hạt nắng khô cằn buổi giữa trưa
Bầu trời trong vắt gió vừa vừa
Thư phòng tĩnh mịch mang hơi ấm
Con chữ gieo vần gợi ý thơ

Nguyễn Duy Yên

Thi đàn Việt Nam

CHUYỆN ĐỜI (DUY YÊN)

Ảnh Internet

  CHUYỆN ĐỜI

  Vàng thau lẫn lộn chuyện xưa nay
Thật giả xem ra khó giãi bày
Đục nước béo cò tôm tép nhảy
Gian tà xen lẫn với người ngay.

   BỆNH HOẠN

Chẳng cần bằng cấp cũng lên quan
Nuôi lũ mọt dân vận nước tàn
Tham nhũng diệt trừ từ gốc rễ
Coi chừng bệnh ấy dễ lây lan.

Nguyễn duy Yên

Thi đàn Việt Nam

CẢM XUÂN QUÝ TỴ (DUY YÊN)

Ảnh Internet

CẢM XUÂN QUÝ TỴ (2-2013)

Một năm đã qua
Mừng thêm một tuổi...

Nâng ly rượu "Rắn chúc xuân chơi
Thơ phú ngâm nga ngẫm sự đời
Cách mạng vần xoay theo vận nước
Chiến tranh thế giới lúc đầy vơi.

Hòa bình mơ ước của loài người
Đã trải bao đời vẫn thế thôi
Máu đổ xương rơi ngoài chiến địa
Đau lòng nhân loại hóa công ơi.

Phân định biển trời đất của ta
Xả thân giữ lấy nước non nhà
Xuân reo,sóng vỗ trời , mây, gió
Chiến sỹ vững lòng giữa đảo xa.

Bốn mùa luân chuyển một năm qua
Mang sắc hương xuân tới mọi nhà
Kinh tế tạm thời đang gặp khó
Mong rằng "Quý Tỵ"sẽ thăng hoa.

Xuân Quý Tỵ (2-2013)

Nguyễn Duy Yên

Thi đàn Việt Nam

CHÙM THƠ (KIM VÂN)

Ảnh Internet

BÊN CẦU THÊ HÚC

Đảo Ngọc nghiêng soi bóng nước hồ

Ven bờ hàng liễu rủ buông tơ

Đỏ son mấy nhịp cầu Thê Húc

Măt nước lung linh sóng lững lờ.

THĂM ĐỀN TRẤN VŨ

Nhẹ gót dừng chân trước cửa đền

Nơi đây thờ Thánh chốn tôn nghiêm

Tây Hồ mặt nước xanh màu biếc

Sải cánh chim trời bóng ngả nghiêng.

TÌM

Người đi tìm kiếm bạc vàng

Riêng tôi tìm lấy một nàng thơ chơi

Ngẫm xem những tấn trò đời

Ai mà tìm thấy mặt trời nửa đêm.

CẢM XUÂN

Sương khuya giăng mắc song thưa

Năm tàn theo gió giao mùa đón xuân

Tháng năm rồi sẽ qua dần

Dòng đời nối tiếp tình xuân còn dài.

NGÀY XUÂN ĐỌC KIỀU

Ngyuễn Du cụ Nguyễn Du ơi!

Thơ Người động đến đất trời bao la

Ngày xuân dở cuốn Kiều ra

Mua vui mà thấy xót xa tình đời,

Đoàn Kim Vân

Thi đàn Việt Nam

NHỚ DUẬT (KIM VÂN)

Ảnh Internet

NHỚ DUẬT*

Vắng bóng năm năm khỏi cõi đời
Xe băng không kính bụi mù khơi
Hai đầu nối nhớ Trường Sơn ấy
Sao nỡ dứt tình bỏ cuộc chơi?

Đoàn Kim Vân

* Tưởng nhớ nhà thơ Phạm Tiến Duật năm năm đã đi xa
(4-12-2007 / 4-12-2012). Nhà thơ đã viết lời bình tập thơ
"Chân trời mới" với lời tựa "Thơ ca phản chiếu hồn
người"và tập thơ "Biển đời" với lời bình "Cặp song ca
hai thế kỷ" thơ của vợ chồng Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân.

Thi đàn Việt Nam

CHÙM THƠ BỐN CÂU

VƯƠNG

Vương vào cái bả hư danh

Lòng không trong sáng đời thành bỏ đi

Lại mang cái tiếng thị phi

Mắc vào thêm nhục ích gì khổ thân.

NGẪU HỨNG

Bến vắng thuyền buông chèo gác mái

Đường chiều quạnh vắng nắng dần phai

Buồn vương trống trải lòng man mác

Vương vấn tình đầu ai nhớ ai?

CHỜ

Đến thăm em, em vắng nhà

Anh buồn đứng ngắm vườn hoa em trồng

Anh chờ, anh đợi, anh mong

Nào đâu có thấy bóng hồng nẻo xa.

TIẾNG RAO ĐÊM

Thiên hạ ngủ rồi liệu còn ai thức?

Nghe mơ hồ vọng lại tiếng rao đêm

Dầu dãi nắng mưa sương khuya lạnh giá

Rót vào lòng nhức nhối cả con tim.

CHIỀU MỸ SƠN

Một thời vương giả biết ai hay?

Rừng núi âm u ngấn lệ đầy

Điện ngọc ngai vàng thành phế tích

Điêu tàn đổ nát dấu còn đây.

Thi đàn Việt Nam

MẤY VẦN THƠ XUÂN (KIM VÂN)

Ảnh Internet

  MẤY VẦN THƠ XUÂN (Kim Vân)

THĂM ĐỀN TRẤN VŨ

    Nhẹ gót dừng chân trước cửa đền
Nơi đây thờ Thánh chốn tôn nghiêm
Tây Hồ mặt nước xanh màu biếc
Sải cánh chim trời bóng ngả ngiêng.

  BÊN CẦU THÊ HÚC

   Đảo ngọc nghiêng soi bóng nước hồ
Ven bờ hàng liễu rủ buông tơ
Đỏ son mấy nhịp cầu Thê Húc
Mặt nước lung linh sóng lững lờ.

   TIẾC XUÂN

  Xuân đi đâu có đợi chờ
Tiếc xuân ra ngẩn vào ngơ một mình
Xa rồi những quãng ngày xanh
Xuân nhàn ngồi viết thơ tình gửi ai?

XUÂN ĐỪNG ĐI

  Xuân đến đây rồi sao lại đi?
Đẹp như cô gái tuổi dậy thì
Tình xuân phong kín bao nhung nhớ
Xuân đến đây rồi sao lại đi?

Thi đàn Việt Nam

MÀU ÁO TÔI YÊU KIM VÂN)

Ảnh Interne

MÀU ÁO TÔI YÊU

Bóng ai tha thướt áo dài

Thon thon óng ả đôi vai nõn nà

Xa trông tựa bóng tiên nga

Tóc pha màu nắng theo tà áo bay

Trắng hồng quyện sắc trời mây

Tím, xanh quyến rũ mê say lòng người

Tuổi xuân nay đã qua rồi

Nhớ màu áo ấy một thời tôi yêu

Đẹp xinh tình tứ bao nhiêu

Người đi trông dáng yeu kiều thướt tha

Áo dài đậm nét kiêu sa

Tôi yêu áo ấy như là yêu tôi.

Kim Vân

Thi đàn Việt Nam

NSND LÊ DUNG

Ảnh Internet

NHỚ TIẾC NSND LÊ DUNG

Tin em đột ngột ra đi

Con chim ngừng hót giữa thì đang xuân

Đâu còn tiếng hát Lê Dung

Gieo vào nỗi nhớ vô cùng mến yêu

Giọng vàng em đã mang theo

Để đời thiếu vắng bao nhiêu ân tình

Trước đèn sân khấu lung linh

Áo xiêm lộng lẫy bóng hình giờ đâu?

Tin buồn mang một nỗi đau

Ngôi sao đã tắt giữa bầu trời xanh

Người đi vào cõi tâm linh

Lời ca giọng hát riêng mình còn nguyên

Đời luôn nhắc tới tên em

Danh ca nghệ sĩ thân quen một thời

KIM VÂN

Thi đàn Việt Nam

BẾN CŨ TÌNH QUÊ

Ảnh Internet

BẾN CŨ TÌNH QUÊ

Trở về bến cũ quê xa

Bên dòng sông Luộc quê nhà thân yêu

Con đò ngang dọc sớm chiều

Cánh buồm no gió cuốn theo nắng vàng

Từ ngày xa phố xa làng

Tóc xanh nay đã chuyển sang bạc màu

Giật mình ngày tháng qua mau

Nghe con sóng vỗ nỗi sầu riêng tư

Tôi về tìm lại hương xưa

Trải qua năm tháng nắng mưa dãi dầu

Nhớ mùa nhãn, nhớ hương cau

Chợ phiên nhóm họp, con tàu ngược xuôi

Ra đi ngày ấy xa xôi

Dấu còn in lại một thời trẻ trung

Niềm riêng, riêng nhớ khôn cùng

Sông ơi! chia sẻ nỗi lòng với ta

Trở về quê mẹ quê cha

Người xưa lối cũ mặn mà tình sâu

Đời là một cuộc bể dâu

Xuôi dòng sông chảy về đâu sông tàn

Triền đê bến cũ đò ngang

Tình quê nỗi nhớ muôn vàn mến thương.

KIM VÂN

Thi đàn Việt Nam

GỬI CHÚ NGUYỄN NGỌC HOÀN

Ảnh Internet

Công lý tìm đâu ở đất này
Thói đời thật giả nghĩ mà cay
Tuổi xuân gửi trọn nơi bom đạn
Lĩn kĩn về già-Thôi cũng may!

Nguyễn Duy Yên
(4-2012)

Thi đàn Việt Nam

VIẾNG BẠN : NGÔ VIỆT CHÂU

Ảnh Internet

VIẾNG BẠN THÂN : NGÔ VIỆT CHÂU

Người đi về cõi mộng mơ

Để người ở lại mà ngơ ngẩn tình

Ngày nao chung bóng chung hình

Chiến khu Việt Bắc còn xanh mái đầu

Chuyện Lục quân, chuyện bên Tàu

Trường kỳ kháng chiến biết đâu ngày về.

Thế rồi một buổi trưa hè

Gặp nhau còn tưởng giấc mê đêm dài

Đôi đầu đã điểm sương mai

Hàn huyên bao nỗi nhớ hoài xa xăm

Gian nan khúc khuỷu thăng trầm

Cuối đời rồi cũng lần lần vê hưu

Thong dong ngày tháng dập dìu

Luận bàn thơ phú đôi điều phải chăng

Chuyện thời sự chuyện lăng nhăng

Rượu tàn ta lại khểnh nằm bên nhau

Cớ sao bạn lại về mau

Vui nơi tiên cảnh để sầu cho ai!

Thế là bạn đã an bài

Việt Châu ơi !Nhớ tiếc hoài xa xăm.

*Đồng khóa 5 Lục quân Trần Quốc Tuấn

(1949-1952).

Hà Nội 15-3-2012

Bạn thân :Nguyễn Duy Yên-Đoàn Kim Vân

Thi đàn Việt Nam

MỪNG KHÁNH THÀNH... (DUY YÊN)

Ảnh Internet

Mừng khánh thành khu NHÀ THỜ và sinh nhật

lần thứ 80 của ông Nguyễn Duy Yên

Thăng Long tròn tuổi ngàn năm (1010-2010)

Mình tám mươi tuổi ăn nhằm gì đâu

Thăng trầm một cuộc bể dâu

Mái đầu bạc trắng nhuộm màu thời gian

Vợ con,nhà cửa đàng hoàng

Nay cùng bè bạn họ hàng mừng vui

Ơn tổ tiên ơn đất trời

Tuổi cao mà vẫn yêu đời yêu xuân

Tình quê ấm áp vô ngần

Cách xa mà vẫn như gần bên nhau

Mấy vần dăm chữ đôi câu

Mừng ngày họp mặt nặng sâu nghĩa tình.

Thụy Lôi 30-4-2010

(17 tháng 3 năm Canh Thìn)

Bài thơ này đọc trong lễ khánh thành và mừng

sinh nhật lần thứ 80.

Nguyễn Duy Yên

Thi đàn Việt Nam

NỖI LÒNG (DUY YÊN)

Ảnh Internet

Đáp thư :Nhân đọc bài thơ Nghe-Nhìn
của bạn thơ Vũ Huy Khôi gửi tặng (23-2-2012)

Đọc thơ bạn lòng buồn man mác
Giận đời này còn lắm bất công
Yêu đời vui với non sông
Nghĩa tình bè bạn đôi lòng hiểu nhau
Nghe chuyện rởm rức đầu mỏi mắt
Chẳng nhớ gì ai hỏi lại quên!
Tâm tư bao nỗi ưu phiền
Ngả nghiêng thế giới có yên bao giờ?
Xóa giai cấp nằm mơ chẳng thấy
Nhan nhản đường gặp mấy lũ tham
Giàu nghèo cách mấy bậc thang
Luận bàn kinh tế muôn vàn khó khăn
Vài câu nói lăng nhăng phù phiếm
Chán lắm rồi nghe điếc lỗ tai
Thơ đôi câu chuyện dông dài
Cho tình nghĩa vẹn nhớ hoài xa xăm.

Hà nội 24-2-2012

Bài thơ NGHE-NHÌN của bạn Vũ Huy Khôi gửi tặng

Xuân Nhâm Thìn (2012)

Muốn vui nên ít nghe-nhìn

Dù hay lộn xộn thông tin đầy đầu

Chuyện buồn nghe chỉ thêm sầu

Chuyện quan tham nhũng nghe đau đớn lòng

Chuyện đường tai nạn giao thông

Chuyện bồ bịch chuyện vợ chồng đánh ghen

Tranh nhà đất mất anh em

Nghĩa tình ruột thịt chẳng thèm nhìn nhau

Luật kia chẳng tới kẻ giàu

Dao tiền chọc thủng còn đâu công bằng

Ti vi quảng cáo lăng nhăng

Phòng the chuyện ấy bậy xằng phô ra

Cũng đàn,cũng hát,cũng ca

Người nghe chẳng hiểu quả là vô duyên

Đôi lòng ấm ức vi tiên

Món ăn không chọn bệnh liền đi theo

Vỉa hè lối bé tẻo teo

Vội đi luồn lách leo trèo vượt qua

Nói gần rồi lại nói xa

Gieo trồng cây dức nhà nhà cùng khoe

Thu đông rồi lại xuân hè

Ai qua đâychắc muốn nghe muốn nhìn.

Xuân Nhâm Thìn (2012)

Vũ Huy Khôi

Thi đàn Việt Nam

ĐÀ LẠT TRONG TÔI (KIM VÂN)

Ảnh Internet

ĐÀ LẠT TRONG TÔI

Chợt gặp thu sang giữa nắng hè
Nắng mai sưởi ấm giọt sương khuya
Rèm mây nhẹ cuốn trời xanh thẳm
Hờ hững mây trôi gọi gió về
Khoe sắc bốn mùa hoa rực rỡ
Mơ màng cảnh vật gợi hồn quê
Nơi đây hoa hậu miền sơn cước
Dẫn khách đa tình lạc bến mê.

Thi đàn Việt Nam

THĂM CÔN SƠN (KIM VÂN)

Ảnh Internet

THĂM CÔN SƠN

Ước nguyện từ lâu đến viếng thăm
Sao Khuê Nguyễn Trãi bậc công thần
Rừng thông vi vút soi vầng nguyệt
Núi Trúc lao xao đón gió ngàn
Vườn Vải(1) xa đưa lời hận oán
Bình Ngô vọng lại áng hùng văn
Phù Lê một dạ đền ơn nước
Bia tạc(2) muôn đời sáng cõi Nam.

(1) Lệ Chi viên
(2) Bia Vĩnh Long Bác Hồ đã đến thăm và đọc bia.

Thi đàn Việt Nam

VÃN CẢNH TÂY HỒ ( KIM VÂN)

Ảnh Internet
Vãn cảnh Tây Hồ buổi sáng nay
Mênh mông mặt nước sóng lồng mây
Thuyền Rồng cập bến đường vào Phủ
Cõi Phật mơ màng bóng Hạc bay
Thánh thót chuông ngân chiều ngả bóng
Giật mình du khách vẫn còn say
Thuyền ai nhẹ lướt theo chiều gió
Thoát tục lòng trần hẳn chốn đây.

Kim Vân

Thi đàn Việt Nam

HẢI VÂN CHIỀU (KIM VÂN)

Ảnh Internet

Sừng sững nơi đây một ngọn đèo
Mây vờn vách đá dốc cheo leo
Hải Vân ải cũ kinh hồn giặc
Mà lòng mơ tưởng tiếng quân reo
Nhìn về phía Bắc xa ngàn dặm
Ngoảnh lại trời Nam đổ bóng chiều
Biển vẫn gầm gào cùng gió núi
Trời cao văng vẳng tiếng chim kêu.

Trên đường từ Lào về thành phố Hồ Chí Minh
3-1990

Thi đàn Việt Nam

Đăng ký: Bài đăng (Atom)

Thứ Bảy, 15 tháng 6, 2013

THIẾU NỮ BÊN CỬA SỔ

PIERRE EMMANUEL (1916)

JEUNE FILLE A LA FENÊTRE

La jeune fille à la croisée Rue-aux-visages
regarde s'écouler le flot de ses amants
ses timides amants dont l'âme est une amande
s'en vont tournant la tete et sourient tournant
très vite dans la rue sans rideaux ni visages
Rue-aux-nuques baissées qui s'en va vert la Mort.

Toutes les rues s'en vont pensives vers la Mort
la place au bout du monde ou les cafés rutilent
un orchestre voile de brumes y joue des airs
qui font tomber les feuilles mortes des platanes
et les coeurs las s'emplir de larmes, et danser
une ombrelle attardés aux doigts désert des filles
delavées par trop d'yeux furtils et trop de pluie.

La jeune fille sage écoute au loin les pas
se taire, d'autres pas s'approcher puis decroitre
la tristesse lui vient par bribes de chansons
où lentement tournoient les feuilles des visages
Jamais on ne la voit sourire : elle ne sait
rien faire de ses doigts qu'attendre...

Pierre Emmanuen sinh năm1916. Nổi tiếng
từ cuộc kháng chiến chống phát xít.có chân
trong Viện Hàn lâm Pháp.

BẢN DỊCH THƠ

THIẾU NỮ BÊN CỬA SỔ

Tựa cửa nhìn ra ngoài mặt phố
Ngã ba đường nhộn nhịp người qua
Người yêu cô rụt rè ngần ngại
Ngoái lại nhìn vội rảo bước qua.

Khuất dần khuôn mặt trong rèm cửa
Lặng lẽ mà đi chẳng ngẩng đầu
Lẹ bước qua nhanh vào lối rẽ
Phố buồn chết lặng trái tim sâu.

Đường phố trầm tư buồn lữ thứ
Phía xa xa những quán cà phê
Xập xình tiếng nhạc đêm huyền ảo
Khúc hát tâm tình dẫn khách mê.

Phiền muộn con tim rơi nước mắt
Ngoài trời lãng đãng lá vàng bay
Tay xinh cô gái căng dù nhỏ
Khiến khách đa tình lắm kẻ say.

Thiếu nữ yêu kiều tự nẻo xa
Bước chân vọng lại nhịp hiền hòa
Nỗi buồn gửi gấm qua câu hát
Gợi cảm cho đời thấy xót xa.

Trải bao khuôn mặt đã qua rồi
Như lá mùa thu rụng tả tơi
Thiếu nữ khép mình mong ngóng đợi
Chẳng còn nghe thấy tiếng nàng cười.

Người phỏng dịch : Nguyễn Duy Yên

PARIS

Ảnh Internet

LOUIS ARAGON (1897-1982)

PARIS

Ou fait-il bon même au coeur de l'orage

Ou fait-il clair même au coeur de la unit

L'air est alcool et la malheur courage

Carreaux cassés l'espoir encore y luit

Et les chansons montent des murs détruits

Jamais éteint renaissant de la braise

Perpétuel brulot de la patrie

Du point-du-Jour j'usqu'au Père-Lachaise

Ce doux rosier au mois d'Aout refleuri

Gens de partout c'est le sang de Paris

Rien n'a l'éclat de Paris dans la poudre

Rien n'est si pur que son front d'insurgé

Rien n'est si fort ni le feu ni la foudre

Que mon Paris défiant les dangers

Rien n'est si beau que ce Paris que j'ai

Rien ne m'a fait jamais battre le coeur

Rien ne m'a fait ainsi rire et pleurer

Comme ce cri de mon peuple vainqueur

Rien n'est si grand qu'un linceul déchiré

Pairis Paris soi-même libéré

PARIS

Chẳng có êm đềm khi trong lòng giông tố

Chẳng có sáng lòng ở giữa trái tim đen

Rượu là khí trời, tai họa thành dũng cảm

Khung kính tan tành vẫn ngời sáng niềm tin

Cất tiếng hát giữa những mảng tường đổ nát

Không thể tắt khi vầng than đang rực cháy

Mãi mãi lửa hồng trong lòng Tổ quốc tôi

Từ nghĩa trang Lachaise đến Bình minh xóm

Tháng tám cây hồng lại nở hoa thôi

Dòng máu Paris cháy khắp nơi trong dân chúng

Paris rực rỡ trong lòng đầy thuốc nổ

Có gì sáng hơn vầng trán quật cường

Mạnh hơn cả lửa thiêu và sấm sét

Mọi hiểm nguy Paris của tôi vẫn coi thường

Chẳng nơi nào đẹp hơn Paris mà tôi có

Không có gì làm tim tôi đập mạnh

Không có gì làm tôi lúc khóc lúc lại cười

Nghe tiếng reo của nhân dân mừng chiến thắng

Vĩ đại thay khi áo liệm xé tả tơi

Paris Paris đã tự mình giải phóng

Người dịch : Nguyễn Duy Yên

Thứ Bảy, 8 tháng 6, 2013

Thơ Dịch

JEAN DE LA FONTAINE

LE CERF ET LA VIGNE

Un Cerf à la faveur d'une vigne fort haute,

Et telle qu'on en voit en de certains climats,

S'estant mis à couvert et sauvé du trépas,

Les veneurs, pour ce coup, croyaient leurs chiens en faute;

Il les rappellent donc. Le Cerf, hors de danger,

Broute sa bien faitrice; ingratitude extrême;

On l'entend on retourne, on le fait déloger

Il vient mourir en ce lieu même,

"J'ai mérité, dit-il, ce juste châtiment

Profitez-en, ingrats "Il tombe en ce moment.

La meute en fait curée. Il lui fut inutile

De pleurer aux veneurs a sa mort arrivés

Vraie image de ceux qui profanent l'asile

Qui les a conservés.

DỊCH THƠ

CON NAI VÀ GIÀN NHO

Chú Nai được giàn nho trên cao che chở

Cứu thoát thân qua nguy kịch hiểm nghèo

Chủ săn gọi chó về mắng "đồ vô dụng"

Nó hận giàn nho sao bội bạc với mình

Quên cả ân nhân phá giàn nho nhai nát

Trở lại trống trơ chẳng còn chỗ dung thân

Chính nơi đây nó phơi thây bỏ mạng

Lời trối trăng "Ta bị trừng phạt, đáng đời"

Cũng nơi đây Nai con nhào ngã xuống

Đàn chó săn kiếm được miếng mồi ngon

Trước chủ săn, Nai van nài kêu khóc

Phí hoài công khi cái chết cận kề

Bài học răn đời chớ "vong ân bạc nghĩa"

Người giúp mình đừng có vội "quên ơn".

Người dịch : Nguyễn Duy Yên

Thơ Dịch

CHARDES BAUDELAIRE (1821-1867)

LE SOLEIL

Le long du vieux faubourg, où pendant aux masures

Les persiennes, abri des secrètes luxures,

Quand le soleil cruel frappe à traits redoublés,

Sur laville et les champs, sut les toits et let blés,

Je vais m'exercer seul a ma fantasque escsime,

Flairant dans tous les coins les hazards de la rime

Trébuchant sur les mots comme sur les pavés,

Heutant parfois des vers depuis longtemps rêvés

Ce père nourricier, ennemi des chloroses;

Éveille dans les champs les vers comme les roses

Il fait s'evaporer les soucis vers le ciel,

Et remplit les cerveaux et les ruches de miel.

C'est lui qui rajeunit les porteurs de béquilles

Et les rend gais et doux comme des jeunes filles,

Et commande les moisssons de croitre et de murir

Dans le coeur immortel qui toujours veut fleurir!

Quand ainsi qu'un poète, il descend dans les villes,

Il ennoblit le sort des choses les plus viles,

Et s'introduit en roi, sans bruits et sans valets,

Dans tous les hôpitaux et dans tous les palais.

Ghi chú : Tiểu sử tác giả xem trong tập HOA NỞ ĐẦU XUÂN trang 431

Bản dịch THƠ

MẶT TRỜI

Phố cổ ngoại ô những mái nhà tàn tạ

Trong cửa sổ giấu mình bao bí mật tình yêu

Và nhận lấy tia mặt trời bừng sáng chói

Dải mái nhà, thành phố, đồng lúa phì nhiêu

Môn kiếm thuật tự rèn vô cùng kỳ ảo

Tìm quanh nhà chỉ nghe thấy tiếng thơ reo

Từng câu chữ khó như đường đi nghiêng ngả

Tưởng chạm vào thơ mong ước đã từ lâu

Cha nuôi, sống với bệnh thù xanh vàng vọt

Thức tỉnh câu thơ như Hồng hoa giữa cánh đồng

Cao xanh hãy giải nỗi lòng tơ vương mãi

Cho bộ óc đầy vị ngọt của mật ong

Người tàn phế mặt trời sẽ làm trẻ lại

Như cô gái dịu dàng, vui vẻ trẻ trung

Cho trái đất mùa màng sinh sôi chín rộ

Tim không ngừng, hoa nở mãi trong lòng

Giống như nhà thơ thăm nơi thành thị

Hèn hạ gì! mặt trời cũng rọi sáng danh ta

Chẳng quân hầu mà lên vua thầm lặng

Với tất cả lâu đài, bệnh viện nguy nga.

Người dịch : Nguyễn Duy Yên

Thứ Bảy, 1 tháng 6, 2013

ĐỂ CÓ NHỮNG BÀI THƠ DỊCH ĐÚNG VÀ HAY

Nguyễn Duy Yên

      Dịch thơ là một vấn đề khó. Dịch thơ không phải là dịch nghĩa bài thơ. Dịch thơ là dịch một bài thơ từ ngôn ngữ này ra ngôn ngữ khác. Bởi vậy muốn dịch thơ trước hết phải là người biết làm thơ. Thông thạo ngôn ngữ của dân tộc mình, thông thạo luật lệ các thể loại thơ của mỗi nước. Nếu không thành thạo nhuần nhuyễn tiếng nói của dân tộc mình, không biết và hiểu các thể loại thơ thì chúng ta không thể dịch được thơ.
      Trong dịch thơ có hai tiêu chuẩn được coi trọng ngang nhau là dịch cho đúng và dịch cho hay. Dịch cho đúng một bài thơ, không phải là sát nghĩa từng chữ từng câu mà cần đúng với tinh thần bài thơ, nói được hồn của bài thơ. Dịch cho hay một bài thơ là làm sao bản dịch rung động trước người đọc, khi đọc nguyên tác bài thơ rung động thì khi đọc bản dịch cũng rung động như thế. Nếu dịch không đúng thì có thể phản lại ý tưởng của tác giả, nếu dịch không hay thì không có gì quyến rũ được người đọc.
      Bởi vậy muốn dịch cho đúng và cho hay bài thơ mình định dịch thì trước hết ta phải đọc kỹ bài thơ, xem tác giả muốn nói gì về đất nước, con người, về tâm tư tình cảm của tác giả. Ví dụ bài thơ "Việt nữ từ" của Lý Bạch có 4 câu:

"Da Khê thái liên nữ

Kiến khách trạo ca hồi

Tiếu nhập hà hoa khứ

Dương tu bất xuất lai"

Ta phải tìm hiểu xuất xứ của bài thơ. Đây là bài thơ Lý Bạch làm khi đi vãn cảnh hồ Da Khê. Người con gái hái sen thấy khách đến thì thẹn thùng, quay thuyền về, nấp dưới lá sen không giám bước lên bờ. Thế thì phải dịch như Khương Hữu Dụng:

Gái Da Khê hái sen

Thấy khách hát quay thuyền

Cười lấp vào sen lánh

Thẹn thò chẳng bước lên.

      Người con gái hái sen thấy khách, hát quay thuyền và thẹn thùng nấp vào sen lánh mặt, chẳng dám bước lên, chứ không phải một số người đã hiểu lầm là Lý Bạch hát quay thuyền. Có hiểu xuất xứ bài thơ mình định dịch thì mới tránh được dịch sai nội dung bài thơ. Chính không tìm hiểu xuất xứ bài thơ nên dịch giả Vương Tử Ba đã dịch sai bài thơ "Demain des 1' aube" của Victor Hugo.
      Victor Hugo có người con gái là Leospoldine Hugo đã cùng chồng chết ở Villequier ngày 4/9/1843. Bốn năm sau ngày 4/9/1847, Victor Hugo đi thăm mộ con và làm bài thơ "Demain des 1'aube" vào ngày 3/9/1847, tức trước ngày người con gái của tác giả mất. Do đó bài thơ mới mang đầu đề là "Ngày mai, từ lúc rạng đông". Chính vì người dịch chưa hiểu xuất xứ của bài thơ nên đã dịch là: "Victor Hugo đi thăm mộ người yêu". Thật là một sai lầm tai hại!
      Lại nói thêm về dịch thơ Việt ra thơ Pháp. Bác Hồ có bài thơ "Cảnh khuya"

"Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà"

      Câu thơ "Cảnh khuya như vẽ Người chưa ngủ", ý Bác Hồ nói cảnh khuya như vẽ, nhưng không phải cảnh khuya đẹp mà Bác chưa ngủ, mà Bác chưa ngủ, mà Bác chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. Nhưng dịch giả Phạm Nguyên Phẩm lại hiểu sai ý câu thơ đó nên trong tập thơ Hồ Chí Minh (NXB Hội nhà văn, 1/2005), đã dịch là "La nuit brosse un tableau d'homme mal endormi". Dịch như thế là sai ý câu thơ của Bác Hồ. Sao lại cảnh khuya vẽ người chưa ngủ? Cho nên dịch thơ ta cần phải đọc kỹ bài thơ, đọc kỹ câu thơ để thấu hiểu ý tứ bài thơ thì mới mong tránh khỏi sai lầm.
       Trên đây, tôi nói muốn dịch thơ cho đúng, ta phải nghiên cứu kỹ câu thơ, ý bài thơ, phải hiểu được xuất xứ của bài thơ thì ta mới dịch được đúng bài thơ mình chọn dịch.
       Còn tiêu chuẩn thứ hai là dịch cho hay một bài thơ thì tôi nghĩ như thế này. Dịch thơ mà dịch sát nghĩa từng chữ (mot à mot) từng câu như một số người đã bảo vệ ý riêng của mình, thì dịch thơ làm sao hay được.
Dịch cho hay là làm sao khi dịch bài thơ người ta đọc thấy bản dịch rung động trong lòng như khi đọc nguyên tác. Chẳng hạn ta đọc bài thơ dịch "Sonnet d' Arvers" của Khái Hưng, ta thấy rất hay vì bản dịch đã lột tả được tâm hồn bài thơ. Bản dịch bài thơ của Khái Hưng như sau:

"Lòng ta chôn một khối tình

Tình trong giây phút mà thành thiên thâu

Tình tuyệt vọng, nỗi thảm sầu

Mà người gieo thảm như hầu không hay

Hỡi ôi! Người đấy ta đây

Sao ta thui thủi đêm ngày chiếc thân

Dầu ta đi trọn đường trần

Nỗi riêng há dám một lần hé môi

Người dù ngọc nói hoa cười

Nhìn ta như thể nhìn người không quen

Đường đời lặng lẽ bước tiên

Ngờ đâu chân đạp lên trên khối tình

Một niềm tiết liệt, đoan trinh

Xem thơ nào có biết mình ở trong

Lạnh lùng lòng sẽ hỏi lòng

Người đâu tả ở mấy dòng thơ đây"

Những bài thơ hay hoặc dịch hay đều sống mãi trong lòng chúng ta.
Lại nói đến bài "Hoàng Hạc lâu" của Thôi Hiệu mà Tản Đà đã dịch:

Hạc vàng ai cưỡi đi đâu?

Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ

Hạc vàng đi mất từ xưa

Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay

Hán Dương sông tạnh cây bày

Bãi xa Anh Vũ xanh dày cỏ non

Quê hương khuất bóng hoàng hôn

Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai.

Bài thơ dịch Hoàng Hạc lâu của Tản Đà từ khi ra đời đến nay được đánh giá rất cao.
Dư luận trong văn học nhất trí cho rằng chưa có bài thơ dịch nào vượt được. Tôi còn nhớ khi báo "Ngày nay" giới thiệu bài Hoàng Hạc lâu của Thôi Hiệu và bài dịch của Tản Đà, tòa soạn có lời nói đầu ngắn gọn nhưng trang trọng. Sau này năm 1992 NXB Giáo dục có in tập "Thơ Việt Nam 1930-1945" nhà phê bình Văn Tâm khi viết về Tản Đà, ngoài những bài thơ sáng tác của ông coi bài dịch Hoàng Hạc lâu như một bài sáng tác.
Ta có thể nói trong 8 câu thơ dịch của Tản Đà câu nào cũng gợi ra sự xôn xao rung động của người dịch. Hai câu đầu khi Thôi Hiệu chỉ mở ra cánh cửa lầu Hoàng Hạc, khi chim bay đi thì Tản Đà đã có những chữ đầy luyến tiếc như "đi đâu", "còn trơ"...Đến câu 3-4 là hai câu đặc sắc nhất của Thôi Hiệu thì hai câu dịch của Tản Đà không kém gì nguyên tác

Hạc vàng đi mất từ xưa

Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay

      Đến hai câu 5-6 tả cảnh sông nước xung quanh, Tản Đà đã có những chữ đưa đẩy rất duyên dáng như "sông tạnh cây bày", "xanh dày cỏ non". Đến hai câu 7-8, câu thơ dịch của Tản Đà vẫn chứa chan luyến tiếc "khuất bóng hoàng hôn", "cho buồn lòng ai"
       Bài thơ dịch của Tản Đà đã làm vui lòng bạn đọc. Trong việc dịch thơ ở nước ta không phải chỉ riêng Tản Đà dịch được thanh thoát, mà cha ông chúng ta cũng có rất nhiều bài thơ dịch hay, như bà Đoàn Thị Điểm dịch "Chinh phụ ngâm" của Đặng Trần Côn, Phan Huy Ích dịch bài"Tỳ bà hành" của Bạch Cư Dị ...
       Nói tóm lại, dịch thơ là một sáng tạo nghệ thuật, phải lột tả được cái hồn của những bài thơ mình chọn dịch. Dịch ngược hay dịch xuôi đều phải làm được như thế mới mong chinh phục được người đọc.

Trích trong tập "Bàn Về Quan Điểm Dịch Thơ" - Nhà xuất bản Hội nhà văn 7/2011

THU THĂNG LONG - HÀ NỘI

Video: THU THĂNG LONG - HÀ NỘI
Lời Duy Yên -Kim Vân
Ban Văn Nghệ Đài Truyền Hình Việt Nam

Lễ kỷ niệm...

Thứ Sáu, 31 tháng 5, 2013

Gặp mặt thi hữu

Gặp mặt thi hữu nhân ngày lễ thành lập Thăng Long thi xã

Thứ Ba, 14 tháng 5, 2013

Sầu vương tán lá

SẦU VƯƠNG TÁN LÁ

Thứ Bảy, 11 tháng 5, 2013

HAI CHIỀU THƯỜNG GẶP TRONG NHỮNG THOÁNG CỦA GIẤC MƠ

(Đọc Một thoáng hương xưa, thơ của Nguyễn Duy Yên

Nxb. Hội Nhà văn, 2010)

Nhà thơ Bùi Việt Mỹ

Theo Nguyễn Duy Yên đến tập thơ thứ 6 ( trong đó có in chung nhưng là 2 tác giả) và đây là tập thứ 7. Hình dung và kết nối lại, thơ anh đã tạo thành mạch riêng trong tôi. Cái duyên này trước hết nó được tạo lập một cách tự nhiên qua thơ, một là vị thế của nơi có sự tự nhiên qua thơ, hai là vị thế của nơi có sự hiện diện của sách - Văn miếu Quốc Tử Giám - những ngày hội thơ cạnh gần nơi tác giả sống và viết. Một số lượng vài trăm bài của tác giả gợi mở suy tư ở nhiều chiều khác nhau theo chiều dài thời gian và chiều rộng không gian thực tiễn đời sống. Lúc phảng phất ở Tiếng lòng, khi chững lại để chiêm nghiệm ở Dặm đời rồi chìm lắng ở Biển đời và gửi gắm vào Chân trời mới ... Và, hình như mạch cảm hứng và tình cảm của anh không dừng lại - đúng với bản năng, với thơ, Nguyễn Duy Yên tạo dựng một vị thế mới là trở về với cảm xúc độc lập, dồn nén mà nghiêng hẳn về thơ: không ham nội dung, chú trọng lập tứ và nhuần nhị câu từ. Anh mới in Mênh mang xuân - Nxb. Văn học 2009, rồi đây là Một thoáng hương xưa - Nxb. Hội nhà văn 2010, để về đích ngàn năm Thăng Long - Hà Nội.
Một thoáng hương xưa gần như Nguyễn Duy Yên chỉ để trở lại với những giấc mơ của mình. Mơ về một thời, một người; Mơ về cuộc sống lao động, dựng xây và khát vọng của chúng ta - vươn tới cái đẹp gần gũi hiện thực nhất. Thông thường, những cái đích của ước muốn chỉ rất nhỏ nhoi, giống như nhỏ nhoi của một cử chỉ nghĩa tình, của một quả cảm hay một câu thơ. Bởi thế, anh đã nói ở đây: một thoáng hương xưa bừng lóe sáng, thế thôi mà làm: cho hồn chao đảo mộng chiêm bao - cõi lòng của một người đã từng đi ngược về xuôi, đã từng nếm trải đủ đường.
Ta đọc được ở nhà thơ hai luồng chủ đề khá rõ nét, hai hướng được mở ra như một kết cấu tất yếu làm thành cở thể hoàn chỉnh: Một là sự hiện diện của nỗi nhớ ( vừa xa vừa gần) qua chiêm bao, hai là sự sống vẫn tiếp tục như dòng chảy qua khoảnh khắc mùa xuân vĩnh hằng.
Ở chiều thứ nhất, tôi có cảm giác Nguyễn Duy Yên luôn thể hiện sự thiếu hụt một thời của tình yêu. Dẫu đó là sự thiếu của hoàn cảnh, thiếu so với ước muốn, song thể hiện được điều đó là khó. Tuy tác giả đã diễn giải và lặp lại ý đó thường là qua các ảo ảnh của nhiều bài, như: Đợi, Nhớ, Nhớ người xưa, Tình trường, Thân gửi nữ sĩ Băng Tâm và Khúc tương tư ...

Biết chờ, biết đợi ai đây?

Em như cánh nhạn, bóng mây giữa trời.

Hay là:

Xóm nghèo tĩnh mịch đơn sơ quá

Ôm chặt trăng vào giấc ngủ êm.

Có thể đó là một thời đã qua với biết bao gian khó và âu lo. Tuy, những lúc ấy, tôi lại nhận được ở anh rất nhiều câu thơ về sự vượt khó, ý chí và sự thủy chung, tương thân, tương ái. Rồi "văn tức là người", quá trình ấy đã được bù đắp, anh là một tác giả được coi như bằng lòng với cuộc sống. Đó chính là cuộc sống gia đình hạnh phúc mà trong thơ đã nói lên phần nào:

Ấm êm trong nếp nhà xinh

Gia đình hòa thuận nghĩa tình thủy chung.

Ở chiều thứ hai, thơ Nguyễn Duy Yên có phần phóng khoáng hơn. Thường thoáng hiện trong giấc mơ của anh là mùa xuân quê hương đất nước. Nói thế song thực chất đó chính là sự vươn dậy của đời sống xã hội và sức sống của bản thân anh. Quy tụ lại, đó chính là khát vọng sống mà nó luôn thường trực trong tâm trí, tạo nên hồn thơ anh. Loạt bài như: Tình đợi, Khoảnh khắc giao thừa, Ngẫu hứng ngày xuân, Yêu xuân và ngay cả ở những bài viết về chiến tranh, hay ôn lại những kỷ niệm xưa và bài có tính tự sự anh cũng thường mượn ý xuân thay ý mình. Đó chính là bản năng nhà thơ, và riêng anh, không có sự yếu mềm, ủy mị đến mức nhàm chán hay thất vọng. Tôi thích những câu anh liên tưởng về xuân như một dấu chấm son, một sự chuyển giao, một khoảnh khắc nhẹ lâng như được gạn đục, gạn gội cho năm tháng đời người.

Bóng đêm dần lắng trong sương

Hiện lên buổi sớm mùa xuân đã về.

Ngoài hai trục chính mà tác giả tâm đắc thể hiện trong thơ, phần còn lại là loạt bài có tính ngẫu hứng hay tính cảm nhận trực quan được xếp đặt xen kẽ góp phần làm cho tập thơ phong phú hơn. Ở đây, có ít bài chùng lại ở thời điểm mà theo lẽ tự nhiên của tuổi tác, con người cũng chùng lại để suy ngẫm. Đó là khi anh viết vào lúc chuyển mùa, lúc giao thừa, lúc nhớ người xưa, lúc đêm trăng hoặc lúc gặp người lỡ thì ... Phần này có nhiều bài suy tưởng sâu sắc mà gợi mở, có nhiều câu đậm ý mà diễn đạt khá hay: Rét ngọt lùa về theo gió bấc/ Trái tim lạnh mà sao thấy sợ/ Ly rượu buồn uống cạn cho say. Rồi cứ thế, để Một thoáng hương xưa bừng lóe sáng, đi sâu vào giấc mơ bây giờ.
Tôi đã đi hơi dài một chút, tuy cũng không quên nhắc về mặt khác trong thơ anh. Còn có số bài dài, bài diễn giải như thể để dãi bày tâm sự về lòng mình nên thiếu sự cô đọng; mặt khác, ở những bài ấy thường câu chữ chưa được chắt lọc nên sức chuyền tải của thơ cũng chưa đạt được như ý muốn. Âu cũng là lỗi mà chúng ta thường gặp. Rất mong ở tập mới khác tác giả có sự sàng lọc kỹ hơn. Song, ở đây tôi muốn giới thiệu với bạn đọc mạch thơ như một thoáng hiện về trong giấc mơ của Nguyễn Duy Yên.

Hà Nội, tháng 6.2010

CÁC TÁC PHẨM CHÍNH

Thứ Ba, 18 tháng 6, 2013

BÀI ĐỌC NHIỀU

CHIA SẺ

TÌM KIẾM

NGƯỜI THEO DÕI

SỔ LIÊN KẾT

Thứ Bảy, 15 tháng 6, 2013

Thứ Bảy, 8 tháng 6, 2013

Thứ Bảy, 1 tháng 6, 2013

Thứ Sáu, 31 tháng 5, 2013

Thứ Ba, 14 tháng 5, 2013

Thứ Bảy, 11 tháng 5, 2013